Σε πρόσφατη συζήτηση που είχα με έναν φίλο, πρώην πρωταθλητή του σκι, μου ανέφερε ότι η απόδοση του στο βουνό έχει βελτιωθεί, παρά την μακροχρόνια αποχή. Χαρακτηριστικά μου είπε, «το σώμα θυμάται και έτσι είναι ευκολότερη η προσαρμογή μου στην παλιά προπονητική ρουτίνα».
Την φράση «το σώμα θυμάται» την ακούμε πολύ συχνά τόσο από ασκούμενους, με ελάχιστη προπονητική εμπειρία, όσο και από καταξιωμένους αθλητές. Έχει πράγματι το σώμα προπονητική μνήμη; Ξέρουμε σίγουρα τι σημαίνει; Και αν ναι, ποιοι μηχανισμοί είναι αυτοί που ευθύνονται και που αποθηκεύεται τόση πληροφορία;
Μακροπρόθεσμη μνήμη
Η μακροπρόθεσμη μνήμη είναι ένα μέρος, του μοντέλου μνήμης των Άτκινσον και Σίφριν, το οποίο διατυπώθηκε το 1968. Το συγκεκριμένο είδος μνήμης υποστηρίζει ότι, οι σημαντικές πληροφορίες που μπορεί να είναι χρήσιμές στο μέλλον, καταγράφονται και διατηρούνται.
Ένα είδος μακροπρόθεσμης μνήμης, είναι η διαδικαστική μνήμη και απαντάει στο πως μπορούμε να κάνουμε κάποιες διαδικασίες, δηλαδή στο πως να τις αποκτήσουμε και να τις αυτοματοποιήσουμε, συνήθως ασυνείδητα. Όταν είναι απαραίτητο, η διαδικαστική μνήμη αναλαμβάνει να εκτελέσει διαδικασίες που απαιτούνται, τόσο γνωστικές, όσο και κινητικές δεξιότητες. Ένα παράδειγμα είναι το δέσιμο των κορδονιών, η τεχνική στα squats, η οδήγηση, η ικανότητα να κάνουμε ποδήλατο ή η ταχεία πληκτρολόγηση στον Η/Υ.
Η διαδικαστική μνήμη δημιουργείται μέσω της επανάληψης μιας διαδικασίας, έως ότου το νευρικό σύστημα μπορέσει να πράξει αυτόματα τη συγκεκριμένη διαδικασία. Είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη κάθε κινητικής ή γνωστικής δεξιότητας και κωδικοποιείται στα βασικά γάγγλια του εγκεφάλου.
μνήμη των σκελετικων μυων
Στην προπόνηση αντιστάσεων οι μύες τραυματίζονται. Για την αποκατάσταση των τραυματισμών, δορυφορικά κύτταρα, δηλαδή κύτταρα που βρίσκονται σε άμεση επαφή με τις μυϊκές ίνες, πολλαπλασιάζονται, διαφοροποιούνται και συγχωνεύονται σε αυτές, παραχωρώντας τον πυρήνα τους. Με αυτόν τον τρόπο προάγεται η πρωτεϊνοσύνθεση, που επουλώνει τους τραυματισμούς και οδηγεί στην υπερτροφία των μυών.
Μελέτη ανασκόπησης του Kristian Gundersen το 2016 στο Journal of Experimental Biology, αναφέρει ότι σε περιόδους αποπροπόνησης, ένας υπερτροφικός μυϊκός ιστός ατροφεί μέσω του μηχανισμού της απόπτωσης. Ωστόσο, οι πυρήνες των μυϊκών κυττάρων φαίνεται να προστατεύονται από αυτόν τον μηχανισμό, χωρίς να χάνουν τον αριθμό τους, όπως συμβαίνει σε άλλους ιστούς.
Όταν αυτός ο ατροφικός ιστός με τους περισσότερους πυρήνες, δεχτεί ξανά προπονητικό ερέθισμα υπερφόρτωσης, θα επανέλθει γρήγορα στα προηγούμενα επίπεδα δύναμης και υπερτροφίας. Αυτό συμβαίνει, λόγω του αυξημένου αριθμού πυρήνων του μυϊκού κυττάρου. Κατά αυτόν τον τρόπο, φαίνεται να λειτουργεί ο μηχανισμός της μυϊκής μνήμης. Όσο ο αριθμός των πυρήνων είναι σταθερός, η μυϊκή μνήμη διαρκεί από 15 χρόνια, μέχρι και μόνιμα.
Θεωρία υποστηρίχθηκε και από τον Ingrid Egner και τους συνεργάτες του, προγενέστερα, το 2013. Χορήγησε τεστοστερόνη για 14 μέρες σε θηλυκά ποντίκια, με αποτέλεσμα να αυξηθεί κατά 77% ο αριθμός των πυρήνων στα μυϊκά τους κύτταρα και 66% το πάχος των μυών τους. Ακολούθησαν 3 εβδομάδες αποχής από την φαρμακοδιέγερση και το πάχος των μυών επανήλθε στα προγενέστερα επίπεδα, με αμείωτο τον αριθμό των πυρήνων. Διαδέχτηκαν 6 ημέρες προπόνηση υπερφόρτωσης, όπου το πάχος των μυών αυξήθηκε κατά 31%, σε αντίθεση με ποντίκια που υπέστησαν την ίδια υπερφόρτωση χωρίς προηγουμένως να έχουν εκτεθεί σε θεραπεία με στεροειδή αναβολικά και στα οποία η μυϊκή μάζα δεν αυξήθηκε.
Τα αποτελέσματα της έρευνας υποστήριξαν την θεωρία, που συνδέει τη μυϊκή μνήμη με τον αυξημένο αριθμό πυρήνων στο μυϊκό κύτταρο και δημιούργησαν νέες ανησυχίες στο χρόνο αποκλεισμού των ατόμων, που έχουν κάνει χρήση αναβολικών ουσιών.
Μελέτη του 2016 έδειξε ότι ο μηχανισμός της μυϊκής μνήμης δεν συνδέεται με την παράμετρο της αντοχής, αντιθέτως φαίνεται να συνδέεται με την δύναμη και την υπερτροφία.
Τελικά δεν είναι καθόλου μύθος, ότι το σώμα θυμάται. Από την νεαρή κιόλας ηλικία ξεκινάει να αναπτύσσεται ο μηχανισμός της μυϊκής μνήμης, οπότε φερθείτε στους μύες σας καλά για να σας το ανταποδώσουν με τη σειρά τους αργότερα.
Comments