Από τον Μάρτιο του 2020, η χώρα μας και συνάμα η παγκόσμια κοινότητα, βιώνουν πρωτόγνωρες καταστάσεις, οι οποίες επηρεάζουν τομείς, όπως η υγεία, η οικονομία, η παιδεία και ο αθλητισμός, λόγω της έξαρσης του COVID-19. Έννοιες και συνήθειες, όπως το “social distancing”, η χρήση χειρουργικής μάσκας, η χρήση αντισηπτικών και η συχνή πλύση των χεριών, έχουν διαμορφώσει την καθημερινότητα μας, για άγνωστο χρονικό διάστημα.
Με βάση τον World Health Organization, ο COVID-19 είναι μια μολυσματική ασθένεια η οποία ανήκει στην κατηγορία των κορονοϊών, οι οποίοι προκαλούν συνήθως αναπνευστικές λοιμώξεις. Ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω των σταγονιδίων που παράγονται, όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει, φτερνίζεται ή εκπνέει.
Το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσφορίας (Acute Respiratory Distress Syndrome - ARDS) είναι ένας τύπος αναπνευστικής ανεπάρκειας, που χαρακτηρίζεται από ταχεία εμφάνιση ευρείας φλεγμονής στους πνεύμονες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δύσπνοια, γρήγορη αναπνοή και μπλε χρώμα του δέρματος. Για όσους επιβιώνουν, συνήθως παρατηρείται μείωση της ποιότητας της ζωής τους.
Ο καθηγητής Zhen Yan, διευθυντής του Κέντρου Έρευνας Σκελετικών Μυών, του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, αναφέρει ότι το 3-17% των ασθενών με COVID-19 αναπτύσσουν ARDS και το ποσοστό θνησιμότητας αυτών, είναι μεγαλύτερο από το 50%. Ο ίδιος μελέτησε ενδελεχώς το αντιοξειδωτικό EcSOD (Extracellular Superoxide Dismutase). Το EcSOD είναι αντιοξειδωτικό, το οποίο καταπολεμάει τις ελεύθερες ρίζες, εκκρίνεται στους ιστούς μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, προστατεύοντάς τους και βοηθάει στην πρόληψη ασθενειών. Η άσκηση φαίνεται να ενισχύει την παραγωγή αυτού του αντιοξειδωτικού, ειδικότερα η καρδιαγγειακή άσκηση και προτείνεται από τον καθηγητή, ως μέσο στην θεραπεία του ARDS.
Ο Meizi Wang και οι συνεργάτες του στο περιοδικό Frontiers In Physiology, τον Σεπτέμβρη του 2020, δημοσίευσαν μία έρευνα η οποία αναφέρει, ότι η άσκηση προσφέρει πολλαπλά οφέλη στην ανθρώπινη υγεία, με κυρίαρχα τη μείωση του λιπώδους ιστού, την βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής ικανότητας, την ενίσχυση της μεταβολικής ομοιόστασης και την καταστολή των φλεγμονών. Πιο συγκεκριμένα σημειώνουν, ότι η αερόβια άσκηση και η συνεχόμενη άσκηση μέτριας έντασης, πρέπει να θεωρούνται ως βάση για την σωματική άσκηση, πάντα σε συνδυασμό με προπόνηση αντιστάσεων και υψηλής έντασης διαλειμματική άσκηση. Καταλήγουν λοιπόν στο γεγονός, ότι η εφαρμογή των επίσημων κανονισμών για την σωματική άσκηση, μπορούν να μειώσουν τα ποσοστά μόλυνσης, τις υποκείμενες παθολογίες και το ποσοστό θνησιμότητας των περιπτώσεων που σχετίζονται με COVID-19.
Ο Ahmad Alkhatib, από το πανεπιστήμιο του Teeside της Αγγλίας, σε μία πρόσφατη δημοσίευση του στο περιοδικό Nutrients, αναφέρει ότι η άσκηση και η σωματική δραστηριότητα, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και μειώνουν την ευαισθησία σε λοιμώξεις (ιδίως λοιμώξεις του αναπνευστικού, συμπεριλαμβανομένου του COVID-19). Επίσης αναφέρει, πως δεν υπάρχει συγκεκριμένο μοντέλο για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι του COVID-19, ωστόσο η ενασχόληση με την σωματική άσκηση, σε συνδυασμό με την πρόσληψη λειτουργικών τροφίμων, μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη των αναδυόμενων ιογενών λοιμώξεων.
Οι Saleh Rahmati-Ahmadabad και Fahimeh Hosseini μελέτησαν την ένταση της άσκησης, ως τρόπο αντιμετώπισης του COVID-19. Στην έρευνα ανασκόπησης που δημοσίευσαν στο περιοδικό Elsevier τον Σεπτέμβριο του 2020, παρουσίασαν στοιχεία τα οποία σχετίζονται με παχύσαρκα άτομα. Από την μελέτη τους, προέκυψε ότι η άσκηση υψηλής έντασης, καθώς και η διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης(HIIT), μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση του ιού COVID-19 στα άτομα με παχυσαρκία. Πιθανολογείται, ότι προκαλούν φλεγμονές και καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος. Αντιθέτως, η σωματική άσκηση μέτριας έντασης, συστήνεται ως φυσικός και βιώσιμος τρόπος αντιμετώπισης του ιού.
Το American College of Sports Medicine, συνιστά στη διατήρηση της μέτριας έντασης σωματικής άσκησης κατά την περίοδο της καραντίνας, καθώς εκείνη βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά του SARS-CoV-2. Επιπροσθέτως, ο World Health Organization συνιστά τα ασυμπτωματικά και υγιή άτομα να ασκούνται τουλάχιστον εκατό πενήντα λεπτά την εβδομάδα (για ενήλικες) και τριακόσια λεπτά την εβδομάδα για παιδιά και εφήβους.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα του Epstein και των συνεργατών του στο Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, τον Σεπτέμβριο του 2020, μελέτησε τη χρήση της χειρουργικής μάσκας και της μάσκας τύπου Ν95. Στην έρευνα συμμετείχαν δέκα έξι υγιείς άντρες, οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρείς ομάδες (χωρίς χρήση μάσκας, με χρήση χειρουργικής μάσκας και χρήση μάσκας τύπου Ν95) και εκτέλεσαν ένα πρωτόκολλο βραχυπρόθεσμης έντονης άσκησης, σε κυκλοεργόμετρο. Τα αποτελέσματα δεν έδειξαν καμία σημαντική στατιστική μεταβολή στον καρδιακό ρυθμό, στον αναπνευστικό ρυθμό, στην αρτηριακή πίεση, στον κορεσμό του οξυγόνου και στον χρόνο μέχρι την εξάντληση, μεταξύ των ομάδων.
Το καθεστώς της καραντίνας που υιοθετήθηκε σε πολλές χώρες, η κοινωνική απομόνωση και ο περιορισμός της κυκλοφορίας, ψηφίστηκαν ως ένα μέρος των μέτρων, για την πρόληψη και τον έλεγχο της πανδημίας του COVID-19. Επακόλουθο των μέτρων, είναι η μείωση της σωματικής δραστηριότητας και η υιοθέτηση καθιστικής συμπεριφοράς, όπως αναφέρει ο Kieran Fallon στο Australian Journal of General Practice.
Εν κατακλείδι, η συμβολή της σωματικής άσκησης στην καταπολέμηση των λοιμώξεων, χωρίς χρήση εμβολίου ή συγκεκριμένης θεραπείας, την καθιστά τώρα πλέον, ως την πιο σημαντική γραμμή άμυνας έναντι του COVID-19. Παρόλο που χρειάζονται να γίνουν πιο λεπτομερείς έρευνες, οι ήδη υπάρχουσες καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι η άσκηση είναι φάρμακο και μπορεί να μειώσει την θνησιμότητα, να θωρακίσει το ανοσοποιητικό σύστημα και συγχρόνως μπορεί να αποδειχθεί ένα σημαντικό μέσο εκτόνωσης, σε συνθήκες περιορισμού κυκλοφορίας.